De schooltandarts en ander leed

Ik had geen schoolvlees. Zat liever naar de vogels te kijken die buiten voorbij vlogen maar je moest. Eerst ging het nog wel met het aap noot mies.

Maar al snel werden het sommen en ander geneuzel waar ik niets aan vond. Staartdelingen, breuken, vermenigvuldigen ach, je kent het lijstje wel. De leraar rookte in die dagen elke dag een sigaar in de klas. 

Toen was roken nog gezond blijkbaar. En wij gebogen over onze rekensommen in een volmaakte stilte die enkel werd doorbroken door de schoolbel die het speelkwartier en ander pauzes inluidde.

Het ergste van school was de jaarlijks terugkerende tandverzorging. 

Een buitenlands sprekende persoon die enkel de woorden: ”Mond open” machtig was. Met een droge boor waardoor heel je mond rook naar verbrand zijnde kippenveren, boorde hij er lustig op los. Lekker was anders maar wat moet dat moet.

De schoolfotograaf was wel leuk vond ik. Moeder knipte eigenhandig met een huishoudschaar je pony bij, zo ging dat in die dagen. Je liep dan we een paar weken voor zot, maar er waren erger dingen.

Tis allemaal herinnering. Daar doen we dan ons hele leven maar mee…..

Oude kranten?

Van deur tot deur en dan maar vragen. Soms had je een bof en kreeg je een reusachtige stapel mee, even vaak werd er neen verkocht omdat wij leefden in de dagen dat de

weggooimaatschappij nog niet echt bestond. Derhalve werden oude kranten door de middenstand gebruikt om groenten, vis, aardappelen etc. in te verpakken. 

Plastiek boodschappentasjes waren nog niet uitgevonden door de knappe koppen.

Dan straat in, straat uit en maar vragen om oude kranten die je dan op een oud kinderwagenonderstel plaatste en meenam naar de lorrenboer die ook in oude metalen deed en in oud papier. 

Hij knetterde de hele handel in een jutezak en hing die vervolgens aan een unster waarbij hij als je er geen erg in had even zijn enorme voet onder de zak plaatste en jolig roep:” Nou, tis weer niet veel, vijftien kilo.”

Dan met een grijpstuiver in je zak naar de sigarenwinkel die ook snoepgoed verkocht. “Moet ik nou helemaal naar voren komen voor die 5 centendroppen”, riep het stokoude mannetje verveeld als hij ons in de winkel gewaar werd.

Enfin, de dagen dat er kinderen je erf opliepen om naar oude kranten te vragen ligt achter ons. Ze komen nu je erf op om een niet bestaande Pokomon te vangen. Tis de vooruitgang, zegt men....

Armoede

Hoe sober leefden wij vroeger

Vaak als ik over armoede hoor in ons nedergelegen landje, denk ik terug aan vroeger en vraag mij hardop af welke maatstaf men hanteren wil om die tittel te gebruiken? Vast niet die uit mijn jeugdjaren (1961).

Toetje bestond al je geluk had uit een scheut melk met wat aardappels. Televisie was er niet, wel een radio die bromde. Telefoon hadden we niet, wel een hoop gezellig geklets voor de deur in de straat waar we woonden. Een douche was er niet. Heet water moest moeder koken. Een wasmachine was een onhandig ding die je moest volsjouwen met kokend water en een stuk zeep in schaven waarna moeder het door een wringer deed en in de winter handen vol kloven had van dat gehannes.

Jabo-tapijt op de zolder en in de slaapkamers. Viel je er op dan lag meteen je knie open. De muren tussen de piepkleine slaapkamertjes waren van betingel. Sloeg je er op dan zat je meteen met je vuist in de andere kamer. Verwarming was er enkel beneden door een kolenkachel die in de nacht doofde dus in de vroege morgen stonden de ijsbloemen op de ramen.

Pa werkte ook de zaterdagen en moest om wat extra te verdienen na werktijd weer de schuur in op het achteruitje waar hij een kleine glasslijperij had opgezet. Daar sloofde hij in tot het donker werd. Zwemmen deden wij in het zogenaamde kikkerbad in Gouda waar men water uit de vaart pompte met vissen en kikkers incluis. Chips hadden we niet. Snoep en drop, zelden. Op de zondagen een zak apennootjes (dop-pindaas) op een oude krant en dan maar doppen en eten. Dat was een hoogtepuntje hoor.

Je reet vegen deed je met een oude krant. Elke week zat het riool wel verstopt en dan stak pa een rotting in de pijp en liep hij weer (even). Een nieuwe fiets heb ik nooit gehad. Altijd afgekarde stalen rossen. Ik had twee broeken. Een voor net en een voor door de weeks. Wassen deden we op het granieten aanrecht met dezelfde zeep die moeder gebruikte voor de was.

Was dit dan armoede? Ik dacht het niet. Het is maar met welke maatstaf je wilt meten. Moeder daarin tegen, had een nog veel soberder jeugd. Was dat dan misschien armoede? Als ik het haar vraag als ze een helder moment heeft begint ze te lachen en zegt: je wist niet beter….

(foto, de slaapkamers van een paar vierkante meter waar mijn drie zussen en ik sliepen)

Biechtstoelen en centrifuges

In de kleine keuken waar je met recht zelfs je kinderkontje bijna niet keren kon, stond de centrifuge. Een gevaarlijk maar spannend apparaat dat kleunde en

bonkte en door de keuken dansen kon als moeder het natte wasgoed niet netjes in het midden plaatste. Dan was het uit balans en ging het apparaat niet netjes spinnend rond, doch bonkte uit alle macht, gelijk een veroordeelde die de cel uit wil.

Als kind moest ik ver van de centrifuge blijven want als je armpje er in kwam werd hij er met schouder en al afgedraaid, aldus moeder.

Maar juist hierdoor kreeg het apparaat iets aantrekkelijks en onweerstaanbaars als een mooie verleidelijke vrouw waar je niet aan mag zitten enkel over dromen en ook dan word je met een schuldgevoel wakker.

Op naar de biechtstoel!

Eigenlijk is een biechtstoel ook een soort centrifuge, die zonden uit je vege lijf en ziel perst.

God bestaat niet

Nog altijd leutert de wetenschap over de oerknal en probeert u en mij op de mouw te spelden dat dit wetenschappelijke denken groter is dan het geloven in een Schepper.

Een stommer gedachte kan ik nauwelijks bedenken als ik eerlijk ben. God bestaat niet want eerst was er niets en dat niets werd iets en ontplofte en werd hetgeen dat u en ik zijn.

De sterren de stelsels, de planeten de zee, de aarde de woestijn, de mooie meiden, de lelijke oude mannen, de kamelen, atomen, moleculen, DNA structuren, kroketten in de automatiek, natuurwetten, natte winden van mensen die chinees eten, lichtsnelheden, zwarte gaten, schoonmoeders, gevulde koeken, negerzoenen, ongestelde vrouwen, puistige tieners, zweetvoeten, ballen gehakt, verliefde gevoelens, wiskunde leraars, kippige negers, kale mannen, klapsigaren, aambeien, fraaie zonsondergangen, molens met en zonder wieken, aarskloven, dikke dameskonten, borsthaar, tandbederf, okselharen, enfin ik kan nog wel uren doorgaan.

Het doet mij altijd denken aan: Een aannemer bestaat niet want in het begin lagen er enkel stenen, cement, heipalen en veel beton. Met een grote knal worden huizen tot stand gebracht. Gewoon opblazen die bende en hup daar staat paleis Soestdijk al. Iedereen die daar geloof aan hecht, wordt per direct opgesloten en in een dwangbuis gestopt.

Doch het miljarden malen complexere van de schepping wordt afgedaan als een grote ontploffing van het niets en verkocht als wetenschap. Sorry, maar ik noem dat lariekoek speciaal en veeg er mijn door de tijd geëvolueerde harige kont mee af….

De Droom

Het leven is geen pretje. Laten we dat even duidelijk stellen als gelovigen onder elkaar. Goed, er zijn mooie tijden en momenten die bijna hemels zijn.

Oké, dat is een vaststaand gegeven. Doch verdriet, pijn, moeite en ellende, weinigen ontkomen er aan. De mens wast op gelijk een bloem, zaait wellicht uit en begint te verwelken en sterft (als je geluk hebt) in verdorde ouderdom. 

Geen prettig vooruitzicht doch ouder worden gaat meestal met gebreken die nooit overgaan.

Waarom dit zo is? Geen idee. Geen dominee heeft er ooit een antwoord op gegeven dat bevredigend is. 

Goed, de zondeval. Allemaal waar doch laten we nu maar eerlijk zijn, geen mens weet waarom dit allemaal zo moest gaan. U wel? Nou vertel op dan? Nee, zie je wel, ook u snapt er geen snars van. 

Het leven, de dood, de genade, vergeving, allemaal zaken waarvan u en ik slechts de buitenzijde aanraken op z’n best.

De kern, de reden, de waaroms, ach, die zijn voor de sterveling niet te vatten. Vertrouwen, daar komt het op aan. Dat snap ik. Doch als je niet beter wist zou je denken dat de hele schepping met al haar lijden slechts een nare droom is gedroomd door een reus.

Straks zal hij ontwaken en alles goddank normaal zijn….

Dementeren

Als je moeder (of vader) dementeert dan verwissel je van positie. Dat gaat gelukkig niet van de ene op de andere dag, doch elke keer als je elkander ontmoet schuif je

een heel klein stukje op. Word jij de persoon die alles moet regelen en beslissen en komt moeders wil er op een gegeven moment minder en minder aan te pas. Dat is even slikken en je went er slecht aan.

Op de bankjes voor het verzorgingstehuis staan twee teksten. De ene luidt: ik behoef nergens meer aan te denken en de ander iets in de geest van: ik behoef nergens meer heen.

Deze teksten zijn bedoelt als troost, doch bedacht door iemand met weinig gevoel van wat er zich werkelijk afspeelt bij het ouder worden. Juist dat nergens meer aan hoeven denken en dat nergens meer heen behoeven is een pijn, een leegte, een verlies dat geen troost is doch een vloek. 

Hoe goed en lief de zusters ook zijn, je eigen vrijheid, meningsuiting, ja zelfs je herinneringen aan wie je bent etc. verliezen en niets meer moeten is voor mij een reusachtige pijn, als ik moeder zie.

Ik lees altijd weer de opschriften en zou graag een paar woorden wisselen met de bedenker van deze tekst die het zo goed bedoelde doch de paal volkomen mis heeft geslagen. De massa wil wat graag weer ergens heen en overal aan denken doch….het gelukt niet meer.

De tekst doet me denken aan iemand die neer is geslagen en een passant zegt: ’zo, lig jij even lekker.” “Wat een bof.”

De bruid

Ik vroeg aan God hoe ik als Zijn kind mij mocht gedragen naar de naaste en in het bijzonder naar mijn eigen vrouw. Zijn antwoord kwam diep van binnen op en ik schrok ervan. Alles in mij zag

hoezeer ik en veel andere christenen zich bedotten en menen bij Hem te horen maar eigenlijk langs de zijlijn staan en niet of nauwelijks (meer) “meespelen” op het veld der genade.

“Jij moet als Jezus zijn voor je vrouw en je naaste,” klonk het duidelijk. “Ja, maar Heer dat is toch onmogelijk!” Probeerde ik mij te verdedigen. Maar de Schepper was onverbiddelijk in deze waarheid. Er klonk nog slechts: ”Wat je voor je naaste doet, doe je aan Mij.”

Plotseling zag ik massa’s mensen in de kerk, die naast je neerploffen zonder je ook maar een blik waardig te achten. Ze groetten je niet, ze kijken je niet aan, ze negeren je volkomen, ze geven je geen glimlach, geen hand, geen enkele aandacht. Ik keek naar al die zingende monden die God meende te kunnen prijzen, doch Zijn schepsels geen blik waardig achtten. “Groet je je naaste niet, dan komt ook de lofzang aan Mij niet aan in de hemel,” hoorde ik heel duidelijk.” Gun je je naaste geen blik waardig, dan kan je Mij ook niet zien.”

Hoe vreemd om al die lofliederen te horen, die monden te zien gaan op het ritme van het orgel, de lofzang die denderde door de kerk en te beseffen dat dit alles waardeloos is, als wij onze naaste niet van ganser harte liefhebben.

Wat is er in vredesnaam met de kerk gebeurd? Hoe is het tot stand gekomen dat afstandelijke, dat onvriendelijke, dat negeren van de mens naast, voor of achter je in de banken? Wat is er mis gegaan met ons? Waar hebben we de Heer verloren en zijn achtergebleven met slechts een vorm, een schijn, een schim?

Moeten we niet met het vuur onder de hakken terug naar de basis? Naar de kern? Naar Hem en de naaste aan ons hart drukken nu de tijd der genade daar nog is? Ik ben zo bang dat we na 20 eeuwen christendom de knikkers voor het spel aanzien…

Het ware geloof

Soms vraag ik mijzelf hardop af, waarin christenen zich nu onderscheiden van niet

christenen? Een lastige vraag, vindt u niet? Ik bedoel, je kunt kwalijk zeggen dat de kerkgang de basis vormt van hét verschil. Dat is te gemakkelijk en weinig zeggend. De duivel gaat ook naar de kerk. Elke zondag, wees gerust hij vinkt mee.

Bijbelkennis dan? Hmm, ik twijfel. Ook daar staat de duivel zijn mannetje blijkt als wij de Bijbel openen. Nee, kennis van Gods woord maakt u en mij geen christenen, hooguit opgeblazen. Tis jammer maar helaas.

Dat u bent gedoopt in de kerk misschien? Tja, er wordt in de kerk nogal hoog opgegeven van dat (meestal) gespetter met wat druppels water dat door moet gaan voor de doop. Doch zonder nu kwetsend te willen zijn, zou het maar makkelijk zijn om christen te worden door wat druppels water op een baby hoofdje of de meer Bijbelse doop door onderdompeling, wat dopen volgens de dikke van Dale zou moeten zijn. Toch?

Bidden dan misschien? Wel, wel, in alle religies wordt gebeden zo ik twijfel of bidden nu wel hét verschil maakt. Goed, gebed is onderdeel van geloven doch het maakt u toch niet tot christen.

Goede doelen wellicht? Hmm, ook mensen die niet aan geloof doen, geven veel aan goede doelen. Ik bedoel, u en ik zijn echt geen haar beter dan de niet gelovigen, zeker niet als het om geven gaat, dacht ik.

Goede seks misschien? Goed, het mag gezegd dat de oudste beweging der wereld door de gelovigen veel gemaakt wordt en dat zien we terug in de hoeveelheid kinderen. Ooit was het een must en kwam de dominee om het juiste ritme aan te geven, doch die dwaling ligt goddank ver achter ons.

Ik kan nog wel even doorgaan en een lijstje in elkaar boetseren dat haar weerga niet kent, doch waar het werkelijk om gaat is wat Jezus zelf zegt waar je een volgeling van Hem aan zou moeten herkennen.

Aan de liefde onderling. Zo leert Hij. Wat u en mij met een vraag aan het woord laat. Houden wij van onze naaste? U behoeft niets te zeggen hoor. Wil enkel even de kern raken van het ware geloof. Liefde voor God en de naaste dus. Al het andere wat in de naam van God zoal gedaan wordt is onderhevig aan dit ene. De liefde.

Dit brengt overigens met zich mee dat fanatisme, haat, afkeer, hardheid, etc. niet uit God zijn doch uit de vijand. Hoe simpel kan het zijn!

Peter op facebook volgen

Volgen kan natuurlijk ook. Elke dag verse foto's en verhalen. Welkom.